Poprawa stanu siedlisk ptaków wodno-błotnych – efekt ekologiczny

Szczegóły

Polder Gardna IX – styczeń 2024 (fot. L. Schiefelbein)Jak informowaliśmy w poprzednich aktualnościach, w styczniu 2021 roku wykonaliśmy modernizację systemu melioracji na obszarze polderów Gardna IX i Gardna X. W ramach przypomnienia, przedmiotowa modernizacja obejmowała:
• odbudowę, przebudowę i remont przepusto-zastawek (42 szt.),
• odbudowę, przebudowę i remont przepustów (49 szt.),
• odmulenie dna rowów i kanałów (8 762 mb),
• wykoszenie dna rowów i kanałów (15 501 mb),
• remont wału przeciwpowodziowego przyjeziornego, prawego jez. Gardno – odtworzenie stanu pierwotnego oraz podwyższenie korony wału (450 mb),
• rozbiórka grobli przyjeziornej (400 mb).

Głównym celem realizacji powyższych działań, było usprawnienie pracy systemu melioracji. Niesprawny system melioracji uniemożliwiał dostosowanie warunków wodnych do potrzeb ochrony przyrody i występowania wielu gatunków fauny i flory, modernizacja systemu umożliwiła zarządzanie wodą zgodnie z potrzebami ochrony przyrody.
Ponadto w ramach zadania przeprowadzano wykosy na obszarze polderu IX, a konkretnie na oddziale 142, co bezpośrednio wpływa na występowanie ptaków oraz gatunków roślin na tym oddziale.
Przez cały okres realizacji działań, a także obecnie realizowany jest monitoring przyrodniczy, który ma za zadanie udokumentowanie efektu ekologicznego przeprowadzonych działań. Pracownicy SPN monitorują wpływ inwestycji pod kątem hydrologicznym, botanicznym oraz ornitologicznym.
W ramach monitoringu hydrologicznego, na obszarze przeprowadzonych prac, już w roku 2015 zamontowano 20 piezometrów, czyli urządzeń do badania poziomu wody. Dzięki czemu posiadamy kompleksową wiedzę na temat zmian poziomu wody na polderach.

W wyniku przeprowadzonych działań jesteśmy w stanie stwierdzić wydłużenie okresu występowania wody na powierzchni o nawet 30 dni w roku, skrócony został czas sztucznego obniżania poziomu wody poprzez pompowanie, ponieważ woda jest skuteczniej odprowadzaną i dopuszczana na powierzchnię polderów.

W związku z przeprowadzonym monitoringiem botanicznym również zaobserwowaliśmy zmiany spowodowane modernizacją systemu oraz jednoczesnym wykaszaniem obszaru 142. Przywracanie użytkowania zbiorowisk półnaturalnych, takich jak szuwary i łąki, poprzez regularne wykaszanie , stanowi istotny element strategii ochrony i rewitalizacji środowiska naturalnego. Już teraz możemy stwierdzić, że bezpośrednim efektem jest spadek udziału trzciny w badanych płatach szuwarów turzycowych. W celu utrzymania uzyskanych efektów konieczne jest kontynuowanie zabiegów wykaszania w kolejnych latach.

Jak wskazuje sama nazwa zadania, założeniem projektu była poprawa atrakcyjności i powiększenie powierzchni siedlisk oraz zwiększenie liczebności lęgowych i przelotnych gatunków ptaków wodno-błotnych. Pomimo, że ptaki wodno-błotne w skali Polski i Europy doświadczają spadków populacji, co jest zauważalnym, globalnym trendem, to monitoring ornitologiczny na obszarze polderów wykazał , że populacje lęgowych, projektowych ptaków siewkowych, kaczek i chruścieli były stabilne lub wzrostowe w stosunku do lat poprzedzających projekt.

W dobie globalnych, spadkowych trendów liczebności ptaków wodno-błotnych i w czasie postępujących zmian klimatycznych, powyższe wyniki stanowią mierzalny i wartościowy efekt projektu, który wymaga jednak dalszego monitoringu.

Podsumowując, wszystkie aspekty monitoringu przyrodniczego wskazują, że wykonane działania modernizacyjne oraz przeprowadzane wykosy maja pozytywny wpływ na ochronę tego cennego obszaru. Pozostaje kontynuować badania w zakresie hydrologii, botaniki i ornitologii oraz utrzymywać lub  polepszać uzyskany dotychczas efekt ekologiczny.

 

  

Galeria zdjęć znajduje się na stronie internetowej pod adresem::
https://lifenaturaslowinska.pl/index.php/pl/aktualnosci/192-ii-festyn-przyrodniczy-lifenaturaslowinskapl-10#sigProIdcd38d90a71